Kredyt mieszkaniowy (hipoteczny) - podstawowe pojęcia
Jeśli zamierzasz starać się o duży kredyt, koniecznie musisz przyswoić sobie bankowe słownictwo. Bez tego nie tylko łatwo się pogubisz w umowach, ale nawet w przeglądaniu ofert. Dodatkowo pracownicy banków, z którymi będziesz rozmawiać, posługują się nimi bezustannie i być może tylko czekają na to, aż zaczniesz się w tym wszystkim gubić. I wtedy przedstawią Ci ofertę korzystną dla banku, a nie dla Ciebie.
Dlatego przygotuj się dobrze do szukania ofert i wstępnych rozmów z bankami - najlepiej zacząć od kredytowej terminologii!
Autor: andrzej.z, 24/01/2012, 16:39 Temat wyróżniony przez redakcję
Hipoteka
Jest to ograniczenie prawa rzeczowego - zwykle dotyczy nieruchomości. Innymi słowy, jest to ograniczenie prawa właściciela do jego nieruchomości, na rzecz osoby u której ten właściciel ma jakiś dług (czyli wierzyciela).
W przypadku kredytu mieszkaniowego, na mieszkanie które kupujesz jest ustanawiana hipoteka na rzecz banku. Oznacza to, że w przypadku braku spłaty kredytu bank może odzyskać pożyczoną Ci kwotę przy użyciu Twojej nieruchomości (najczęściej po prostu ją sprzedać).
Dlatego kredyty takie nazywa się kredytami hipotecznymi.
Ważne jest to, że hipoteka jest ściśle związana z konkretnym długiem (gdy zostaje spłacony dług, wygasa hipoteka) i konkretną nieruchomością, a nie właścicielem (gdy nieruchomość zostaje sprzedana, nadal ciąży na niej hipoteka niezależnie od zmiany właściciela - dlatego zawsze należy sprawdzić stan hipoteki nabywając jakąkolwiek nieruchomość).
0
Zdolność kredytowa
Jest to maksymalna kwota, jaką bank może nam pożyczyć. Wylicza się ją na podstawie wielu czynników, takich jak np.:
- wysokość zarobków
- forma zatrudnienia (działalność gospodarcza, umowa o pracę, umowy zlecenia/o dzieło itp.)
- rodzaj wykonywanej pracy
- sytuacja rodzinna (posiadanie współmałżonka lub dzieci, ich sytuacja zawodowa)
- stałe zobowiązania (inne kredyty lub pożyczki, płacenie alimentów itp.)
- historia kredytowa w Banku Informacji Kredytowej (BIK)
- wiek i wykształcenie
- rodzaj zabezpieczenia (np. wartość nieruchomości)
- proponowany okres spłaty kredytu
Oczywiście maksymalna wyliczona przez bank kwota nie oznacza, że akurat tyle musimy pożyczyć - weź kredyt tylko taki, jaki potrzebujesz. Nie ukrywaj też przed bankiem tego typu informacji, ponieważ zbadanie zdolności kredytowej nie ma na celu uniemożliwienia Ci otrzymania kredytu! Bank chce Ci dać kredyt, bo na tym zarobi. Ale musi zbadać, czy będziesz w stanie go spłacać i jest to w interesie zarówno banku, jak i Twoim.
0
Wkład własny
Jest to suma pieniędzy, które wpłacasz z własnej kieszeni, kupując mieszkanie na kredyt. Przykładowo, jeśli kupujesz mieszkanie za 300 000 zł ale z własnej kieszeni (bez kredytu) wpłacasz 50 000 zł, to jest to Twój wkład własny. Zaciągasz wtedy kredyt nie na 300 000 zł, ale na 250 000 zł. Im większy jest Twój wkład własny tym lepiej, ponieważ przede wszystkim zaciągasz mniejszy kredyt - co jest ogromnie korzystne, bo po prostu będzie Cię on mniej kosztował.
Po drugie, jeśli Twój wkład własny będzie niższy niż 20%, będziesz zmuszony płacić tzw. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. Co to takiego? Uznaje się, że jeśli bank przejmie Twoją nieruchomość wskutek braku spłaty kredytu, może nie udać mu się sprzedać go za tyle, ile przyznał Ci kredytu. Dlatego do momentu, gdy z Twoich pieniędzy (wkładem własnym lub spłacanym kapitałem) nie zostanie sfinansowane 20% wartości nieruchomości, będziesz musiał płacić za to ubezpieczenie (a jest to ubezpieczenie dla banku, a nie dla Ciebie).
Poza tym, jeśli włożysz własne pieniądze w zakup mieszkania, bank może być bardziej pewny że nie dopuścisz do tego, by przejął on Twoje nowe mieszkanie i będziesz terminowo spłacać raty - co daje Ci lepszą kartę przetargową w negocjacji warunków.
0
Kapitał
Jest to kwota, którą pożyczasz i która trafia na Twoje konto. Pożyczając 300 000 zł, kapitał to właśnie te 300 000 zł, ale ponieważ płaci się także odsetki i wszystkie inne koszty oraz opłaty, w efekcie oddaje się bankowi znacznie więcej. Ile? Pomnóż wysokość raty (stałej) przez liczbę miesięcy.
Na ratę kredytu składa się kapitał i odsetki, to znaczy spłacasz część długu i część odsetek naliczonych od tego długu.
0
Oprocentowanie
Oprocentowanie kredytu to nic innego jak odsetki należne bankowi z tytułu pożyczenia Ci pieniędzy. Jak najniższe oprocentowanie będzie oczywiście najkorzystniejsze dla kredytobiorcy, ale nie warto patrzeć na oprocentowanie jak na najważniejszy czynnik wpływający na cenę, ponieważ niskie oprocentowanie bank odbija sobie np. wysoką marżą, prowizją lub kosztami ubezpieczenia.
Oprocentowanie może być stałe lub zmienne - w zależności od sytuacji rynkowej, m.in. od wskaźników WIBOR, LIBOR lub EURIBOR.
0
Marża banku
Na oprocentowanie składa się wysokość stawki bazowej (WIBOR, LIBOR lub EURIBOR) czyli koszt pozyskania przez bank pieniędzy na Twoją pożyczkę + marża banku czyli jego faktyczny zarobek. Pod koniec 2011 roku optymalna marża utrzymywała się na poziomie 1%.
0
Prowizja
Jest to opłata, którą bank nalicza sobie za udzielenie kredytu lub w ogóle za rozpatrzenie wniosku. Ma ona pokryć koszty związane z udzieleniem pożyczki - np. koszty pracownika obsługującego klienta, przygotowania formularzy itp.
Zdarzają się banki udzielające kredytów z prowizją wynoszącą 0%. W przypadku takich ofert trzeba zwrócić szczególną uwagę, czy i gdzie bank sobie ją "odbija".
0
Raty stałe (równe) i malejące
Raty stałe (lub inaczej równe) charakteryzują się tym, że przez cały okres spłaty kredytu płacisz raty takiej samej wysokości. Ponieważ na początku kapitał do spłaty jest bardzo duży, duże są także odsetki. Natomiast im więcej kapitału zostanie spłacone, tym mniejsze należą się bankowi odsetki.
Dlatego przy ratach stałych, na wysokość Twojej raty na początku składają się głównie odsetki, natomiast im więcej kapitału zostanie spłacone, tym mniej odsetek w racie, a więcej kapitału. Pod koniec spłacania kredytu spłacasz więc prawie sam kapitał, ponieważ odsetki są znikome, kiedy do spłaty zostaje kilkanaście tysięcy złotych.
Ponieważ kredyty hipoteczne są zależne od tzw. stawek rynkowych, wysokość raty może do pewnego stopnia ulegać zmianom, ale są to zmiany jednorazowe, a nie systematyczne (nie rosną co miesiąc ani nie maleją). Wysokość raty stałej może się także zmieniać z powodu wahań kursów walut - w przypadku zawirowań na rynku walutowym, raty mogą okazać się zupełnie niestałe ;) Jeśli bierzesz kredyt w złotówkach, nie występuje takie ryzyko.
Przy ratach malejących, każdego miesiąca spłacasz taką samą część kapitału, a ponieważ zmniejszasz w ten sposób swój dług i maleje kwota odsetek należnych bankowi, maleje cała wysokość raty. W efekcie na początku płacisz bardzo wysokie raty, ale z każdym miesiącem systematycznie ich wysokość się zmniejsza.
0
LTV (Loan To Value)
Jest to stosunek wartości nieruchomości do wysokości udzielonego kredytu. W przypadku, gdy nie wpłacasz wkładu własnego tylko zaciągasz kredyt na całą wartość nieruchomości, współczynnik ten wynosić będzie 100%. Im niższy współczynnik LTV, tym korzystniejsze warunki kredytu możesz otrzymać.
0
Spread walutowy
Jest to różnica pomiędzy kursem kupna a kursem sprzedaży waluty. Widać ją choćby na tablicy kursów w kantorze. Służy ona temu, by osoba z którą handlujemy walutami, mogła na transakcji zarobić: jeśli kupisz w kantorze 100 dolarów i od razu będziesz chciał je sprzedać (w tym samym kantorze), otrzymasz z powrotem mniej złotówek, ponieważ kantor kupi od Ciebie dolary po niższym kursie niż Ci je sprzedał.
Tak samo działa bank. Gdy podpisujesz umowę, otrzymujesz kwotę w złotych przeliczoną wg kursu kupna (niższego), a raty spłacasz wg kursu sprzedaży (wyższego). Tę różnicę w kursie walut musisz doliczyć do kosztów Twojego kredytu.
Jeśli zaciągasz kredyt w złotówkach, spread walutowy Cię nie dotyczy.
0
Przewalutowanie kredytu
Jest to zmiana waluty w jakiej został zaciągnięty kredyt. Taką opcję rozważało mnóstwo osób mających kredyty we frankach szwajcarskich w trakcie ostatniego gwałtownego wzrostu jego wartości na rynkach międzynarodowych. Trzeba jednak pamiętać, że taka operacja wiąże się z pewnymi kosztami (prowizja, pokrycie różnicy kupna/sprzedaży waluty).
Dlatego zanim podejmiemy decyzję o przewalutowaniu, musimy spojrzeć na walutę w kontekście długoterminowym, a nie chwilowym. Nawet jeśli kurs gwałtownie rośnie z jakiegoś powodu, to w ciągu paru miesięcy może wrócić do poprzedniego poziomu i cała operacja może nie tyle okazać się niepotrzebna, co narazić nas na zbędne koszty. Niestety zaciąganie kredytu w walucie obcej zawsze wiąże się z dużym ryzykiem.
0
Ubezpieczenie pomostowe
Głównym zabezpieczeniem interesów banku jest wpisanie banku do ksiąg wieczystych jako właściciela nieruchomości. Czyli to bank staje się oficjalnym właścicielem nieruchomości i w przypadku niespłacania kredytu przez kredytobiorcę, może tę nieruchomość przejąć, by odzyskać swoją należność.
Jednak na wpis do księgi wieczystej czasami czeka się bardzo długo. Dlatego podczas zaciągania kredytu konieczne jest wykupienie tzw. ubezpieczenia pomostowego, które ma na celu ochronić interesy banku na okres od zawarcia umowy kredytowej do czasu wpisania banku do ksiąg wieczystych. Jest to zabezpieczenie banku, ale koszty ponosi oczywiście kredytobiorca.
Bardzo ważne jest, by pamiętać że w przypadku braku spłaty kredytu we wspomnianym okresie, bank zwraca się do ubezpieczyciela i to ubezpieczyciel spłaca kredyt, ale ma on prawo dochodzić później od kredytobiorcy pieniędzy, które zostały wypłacone bankowi!!! To znaczy, że kredyt i tak trzeba spłacić, ale ubezpieczyciel z pewnością nie zgodzi się na rozłożenie długu na raty, a już na pewno nie wieloletnie. Pamiętaj - ubezpieczony jest bank, a nie Ty!
Należy zwrócić też na kwestię ubezpieczenia pomostowego szczególną uwagę w przypadku, gdy kredyt jest wypłacany w transzach - koszty ubezpieczenia powinny być liczone od aktualnie wypłaconej sumy, a nie od wartości całego kredytu!
0
Transza
Kredyt wypłacany w transzach to kredyt, w którym nie otrzymujesz od razu od banku całej kwoty. Takie rozwiązanie stosują banki finansując budowę nieruchomości. Ponieważ nieruchomość która nie istnieje nie stanowi żadnego zabezpieczenia dla banku, wypłaca on kredytobiorcy pieniądze w częściach (transzach), na bieżąco monitorując postęp prac. Tym samym kredytobiorca nie otrzymuje więcej pieniędzy, niż w danej chwili jest warta jego nieruchomość.
0
Karencja
Normalnie kredyt zaczyna się spłacać od razu po jego zaciągnięciu. Karencja umożliwia odłożenie w czasie rozpoczęcia spłaty kredytu.
0
Promesa kredytowa
Jest to pisemna obietnica banku o udzieleniu danemu klientowi pożyczki o danej wysokości (może być traktowane jako pisemne poświadczenie zdolności kredytowej).
0
Biuro Informacji Kredytowej
Jest to instytucja powołana w 1997 roku, która przechowuje i udostępnia wszystkim bankom Twoją przeszłość kredytową. Widać w niej w jakich bankach, ile razy i na jakie kwoty brałeś kredyty lub pożyczki i czy Twoje zobowiązania były spłacane regularnie i terminowo.
Wbrew pozorom banki nie szukają w BIK tylko negatywnych informacji, ale też pozytywnych - jeśli brałeś już kredyty i nigdy nie było z Tobą problemów, jesteś dla banku bardziej wiarygodny. Dlatego niektórzy celowo przed planowanym zaciągnięciem kredytu mieszkaniowego biorą mniejsze kredyty, by zrobić sobie "dobrą historię" w BIK.
Jakiekolwiek problemy dotyczące Twojej historii kredytowej nie przekreślają szansy na otrzymanie kredytu, ale musisz liczyć się z tym, że bank zaoferuje Ci mniejszą kwotę lub zażąda dużo wyższych odsetek, żeby zrekompensować sobie ponoszone ryzyko.
0
Kredyt konsolidacyjny
Jeśli podcas zaciągania kredytu hipotecznego posiadasz inne zobowiązania (kredyty lub pożyczki na samochód, gotówkowe itp.) możesz połączyć je w jeden kredyt wraz z hipotecznym. Nazywa się to kredytem konsolidacyjnym i spłacasz wtedy jeden kredyt jednemu bankowi.
0